آهک هیدراته

آهک هیدراته چیست

آهک هیدراته به انگلیسی Hydrated lime یکی از ترکیبات شیمیایی آهک است و به دلیل فرمول شیمیایی Ca(OH)₂ با نام هیدروکسید کلسیم هم نامیده می شود. در ایران آهک هیدراته را به نام های آهک مرده ، آهک شکفته یا آهک آبخورده می شناسیم و از آن در صنایع و مشاغل ساختمانی ، تولید فولاد ، مواد غذائی ، تصفیه آب و صنایع نفت و پتروشیمی استفاده می نماییم. هیدروکسید کلسیم از واکنش اکسید کلسیم با آب تولید می شود و دارای ساختاری تشکیل شده از کریستال های بی رنگ است اما به شکل پودری سفید رنگ و با پایداری زیاد می باشد.

جدول ویژگی ها
فرمول شیمیایی	Ca(OH)2
وزن مخصوص	74.093 گرم بر مول
چگالی	2.211 گرم بر سانتیمتر مکعب
دمای ذوب	580 درجه سانتیگراد
انحلال پذیری در آب	1.89 گرم در لیتر (صفر درجه سانتیگراد) 1.73 گرم در لیتر (20 درجه سانتیگراد) 0.66 گرم در لیتر (100 درجه سانتیگراد)
قابلیت انحلال	محلول در گلیسیرین و اسید ها نامحلول در الکل ها
قلیاییت	1.37
ساختار	کریستالی شش ضلعی
دمای اشتعال (فلش پوینت)	غیر قابل اشتعال
وضعیت فیزیکی	پودر سفید بی رنگ
نام های فارسی	آهک هیدراته – آهک شکفته – آهک مرده – هیدروکسید کلسیم
نام های لاتین	Hydrated lime – Slaked lime – Calcium hydroxide

تولید آهک هیدراته

آهک هیدراته مانند سایر انواع آهک از سنگ کربنات کلسیم یا همان سنگ آهک تولید می شود و به ندرت در طبیعت وجود دارد. کلمه هیدراته به معنی آبدار است. دلیل نامگذاری و روش تولید آن به این شرح می باشد. برای تولید هیدروکسید کلسیم Calcium hydroxide ابتدا باید سنگ آهک را پس از استخراج از معادن به کارخانه منتقل نماییم. کربنات کلسیم خام دارای فرمول شیمیایی CaCO₃ می باشد و نوعی سنگ رسوبی کربناته و بسیار فراوان در پوسته زمین است. این محصول به شکل خام یا فراوری شده دارای کاربرد های زیادی می باشد.

در کارخانه آهک هیدراته ، سنگ کربنات کلسیم را که حاوی ناخالصی های مختلف است ، ابتدا در دستگاه های سنگ کوبی قدرتمندی می کوبیم تا به اندازه کوچک و قابل حمل دراید. سپس در کوره ای به نام کوره آهک‌پزی ریخته می شود که می تواند حرارتی بیش از نهصد درجه سانتی گراد را ایجاد نماید. این حرارت باعث تجزیه کربنات کلسیم شده و یون کلسیم را از کربنات جدا می کند. نتیجه این عمل ، جدا شدن گاز دی اکسید کربن و بسیاری از ناخالصی های دیگر همچون آهن ، منیزیم و … از سنگ است. به این ترتیب ، محصولی با فرمول شیمیایی اکسید کلسیم و ساختار CaO بدست می آید که آهک زنده نام دارد.

CaCO₃ → CaO + CO₂

آخرین مرحله در تولید آهک هیدراته ، ترکیب آهک زنده با آب است تا یون هیدروکسید را جذب نماید و هیدروکسید کلسیم تشکیل گردد. برای این کار می توان مستقیما آب را به هیدروکسید کلسیم اضافه نمود اما در کارخانه های پیشرفته ای نظیر کارخانه تولید آهک هیدراته پارس شیمی ، از دستگاه خاصی به نام هیدراتاسیون استفاده می شود که می تواند بخار آب جوش را در محفظه کنترل شده ای به آهک اعمال نماید تا خلوص بالای آن حفظ گردد. در این مرحله آهک اصطلاحا شکفته می شود زیرا به مجرد ترکیب شدن با آب ، حالتی مانند شکوفه گل در آن بوجود می آید. هیدروکسید کلسیم به صورت خود به خودی حالت پودری دارد و ماده ای پایدار و تقریبا نامحلول در آب است.

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

تفاوت آهک هیدراته و آهک زنده

آهک هیدراته در واقع محصول آهک زنده است و از واکنش آن با آب بدست می آید. هر دو ماده کاربرد های زیادی در بخش های مختلف صنعتی و خدماتی و در مشاغل گوناگون داشته و هر دو جزء خانواده آهک محسوب می شوند. اما این دو ماده از نظر شیمیایی با هم متفاوت هستند. آهک زنده دارای فرمول شیمیایی اکسید کلسیم است در حالی که فرمول آهک هیدراته ، هیدروکسید کلسیم می باشد. تفاوت مهم دیگر این دو ماده در پایداری آنها است. اکسید کلسیم ماده ناپایداری می باشد که با جذب آب ، سریعا تغییرات شیمیایی در آن ایجاد می گردد به همین علت به آن زنده یا فعال می گویند در حالی که هیدروکسید کلسیم پایداری بالایی دارد و تنها با اسید ها و مواد اکسید کننده واکنش شیمیایی بر قرار می نماید به همین علت ، به آن آهک مرده هم گفته می شود.

آهک هیدراته و آب آهک

همان طور که گفته شد ، ترکیب اکسید کلسیم با آب منجر به تغییر شیمیایی و تولید هیدروکسید کلسیم یا همان آهک هیدراته می شود. اما ترکیب آهک هیدراته با آب ، تغییر شیمیایی ایجاد نمی کند. این ماده حتی در آب قابل حل شدن نبوده و پس از مدتی ته نشین خواهد شد اما برخی از ویژگی های خود نظیر حالیت قلیایی را به آب می دهد. ترکیب هیدروکسید کلسیم و آب سبب تولید مایعی به نام شیر آهک یا آب آهک می شود که مایعی سفید و بسیار قلیایی است و کاربرد هایی در امور ساختمانی ، سولفورزدایی صنایع نفت و پتروشیمی ، پخت مواد خوراکی مختلف و غیره دارد.

مصارف آهک هیدراته

فولادسازی

در صنعت ذوب آهن و تولید فولاد ، جدا سازی  ناخالصی های مختلفی همچون منگنز و فسفر و سیلیس که در سنگ آهن معدنی استخراج شده وجود دارد از اهمیت زیادی برخوردار است. این ناخالصی ها سبب ترد و شکننده شدن استیل می شود. برای جدا سازی این عناصر ، از مواد شیمیایی مختلف استفاده می کنند که یکی از مهم ترین آنها هیدروکسید کلسیم است.

آهک هیدراته یک ماده منعقد کننده است که با دارا بودن ویژگی های قلیایی و یونی خاصی می تواند عناصر معلق در سیالات را به خود جذب نماید. این ماده در کوره قوس الکتریکی و کوره دمش الکتریکی BOF استفاده می شود تا عناصر ناخالص را جذب نموده و به صورت سرباره از آن جدا نماید. البته استفاده از آهک در فولادسازی مزایای دیگری هم از جمله خنثی کردن اسید ها و یا ایجاد پوشش سطحی برای جلوگیری از خوردگی دارد.

ساختمان سازی

آهک در تولید ملات و مصالح ساختمانی نقش مهمی دارد. آهک هیدراته در تهیه بعضی از رایج ترین ملات ها نظیر ملات باتارد ، ملات آهکی و … بکار می رود زیرا علاوه بر چسبندگی بسیار زیاد ، مانع از ترک خوردن ملات پس از خشک شدن آن می شود و همچنین با گذشت زمان ، سختی آن به شدت افزایش می یاید. در تهیه شفته آهک نیز که برای زیر سازی کار از این آهک استفاده می کنند که خاصیت ضد آب هم دارد و جهت شفته ریزی استخر ها مناسب است.

کاغذسازی

امروزه برای تولید کاغذ و مقوا به جای استفاده مطلق از خمیر چوب ، مصرف برخی مواد معدنی مانند آهک هم گسترش پیدا کرده است زیرا مزیت های مختلفی مانند کاهش هزینه تولید ، کاهش قطع درختان و از بین رفتن جنگل ها و همچنین بهبود بافت و شرایط مکانیکی کاغذ دارد. به دلیل استفاده از مواد شیمیایی مختلف ، بکار گیری آهک در فرایند تولید سبب کاهش ویژگی های زیان آور این مواد و نیز بازیافت و استفاده مجدد از آنها می شود.

آسفالت

همان طور که گفته شد ، آهک یکی از بهترین مواد برای شفته ریزی و زیر سازی است. به همین علت جهت آسفالت کردن جاده ها و خیابان ها ، از آهک برای زیر سازی راه استفاده می شود. هیدروکسید کلسیم مانع از رشد گیاهان در بستر راه شده و ترک خوردن آسفالت را نیز کاهش می دهد. همچنین ترکیب آهک با قیر موجب افزایش چسبندگی آن به آسفالت می شود.

تصفیه آب و فاضلاب

آهک یک ماده کوگولانت یا منعقد کننده است و می تواند بسیاری از ذرات معلق موجود در آب را جذب خود نماید. این ذرات معلق که سبب آلودگی و کدر شدن آب هستند باید با روش های گوناگونی همچون استفاده از فیلتراسیون ، مواد شیمیایی و اعمال مکانیکی از داخل آب حذف شوند. آهک هیدراته یکی از بهترین مواد شیمیایی برای رفع کدورت آب و فاضلاب می باشد و بعلاوه سبب خنثی سازی مواد اسیدی موجود در آب هم می شود. دیگر مزیت استفاده از آهک در تصفیه آب ، رفع سختی آب از طریق حذف یون های آهن ، کروم ، آلومینیم و منیزیم است.

آهک کشاورزی

گیاهان برای این که رشد مناسب و محصول دهی کافی داشته باشند ، نیاز به خاکی با پی اچ خنثی دارند. گاهی اوقات زمین های کشاورزی به دلایل مختلف مانند استفاده بیش از حد از کود های شیمیایی حاوی ازت و سولفات و یا شسته شدن خاک ، دچار حالت اسیدی می شود و باید با استفاده از مواد قلیایی ، پی اچ را به حالت تعادل رسانید. پودر آهک هیدراته برای این منظور بسیار مناسب است زیرا خاصیت سمی نداشته و ارزان قیمت هم هست. استفاده از آهک برای چمن کاری اهمیت زیادی دارد چرا که چمن در شرایط قلیایی رشد بیشتری دارد.

آهک دام و طیور

یکی از خواص بسیار پر کاربرد آهک ، قدرت بالای ضدعفونی کنندگی آن است. این ویژگی سبب شده آهک جایگزین مناسبی بجای ضدعفونی کننده های گران قیمت شیمیایی باشد. آهک پاشی گاوداری ها و مرغداری ها می تواند برای از بین بردن باکتری ها و سموم قارچی کارآمد باشد. از محلول هیدروکسید کلسیم در گاوداری و مرغداری برای ضدعفونی سطوح ، کاهش حالت اسیدی فضولات بستر و بو زدایی استفاده می شود. همچنین در ورودی این اماکن هم حوضچه آب آهک تعبیه می شود تا کف کفش کارکنان پیش از ورود به سالن ضدعفونی گردد.

صنعت نفت و زغال سنگ

از سوزاندن سوخت های فسیلی همچون نفت ، گاز و زغال سنگ ، گاز های سمی حاوی گوگرد در اتمسفر آزاد می شود که آلودگی های زیست محیطی شدیدی در پی داشته و برای سلامت انسان ها خطرناک است. در این موارد از محلول تهیه شده از آهک هیدراته یا همان آب آهک در دودکش صنایع استفاده می کنند تا با جذب گوگرد از گاز و جامد سازی آن ، اقدام به سولفور زدائی آلودگی ها نمایند.

آهک هیدراته خوراکی

با وجود کاربرد های صنعتی این ترکیب ، از آن در پخت و تهیه مواد غذائی هم استفاده می شود. این ماده در نقاط مختلف جهان همچون ایران ، هند ، مکزیک ، آلمان و آمریکا برای تهیه خوراکی های سنتی آن مناطق بکار می رود. در کشور ما از آهک خوراکی که نوع خاصی از هیدروکسید کلسیم تصفیه شده با خلوص بالا است برای پخت مربا و تهیه خیارشور و ترشی استفاده می شود.

آنالیز آهک هیدراته

Slaked Lime Analysis
محتویات	مقدار
CaO	74.5 درصد
MgO	1.8 درصد
L.O.I	21.15 درصد
Al2O3	0.19 درصد
Cl	0.36 درصد
SiO2	0.38 درصد
La&Lu	حداکثر 1
SrO	1.6 درصد
SO3	0.3 درصد
Fe2O3	0.74 درصد

نکات ایمنی

هیدروکسید کلسیم یک ترکیب قلیایی و جزء مواد کاستیک طبقه بندی می شود که ممکن است موجب سوزانندگی شیمیایی برای پوست و بافت های مختلف بدن انسان و حیوانات و خوردگی بر روی سطوح مختلف گردد. به همین علت باید پیش از ضدعفونی با آهک ، محیط را کاملا تخلیه نماییم. قرار گیری نا ایمن در برابر آن می تواند موجب حساسیت و قرمزی پوست ، سوختگی شیمیایی ، نابینایی و یا عارضه ریوی شود.

نوع بسته بندی آن معمولا در کیسه های پلاستیکی انجام می شود که آهک نتواند آسیبی به آن وارد کند. ترکیب آن با مواد اسیدی و اکسید کننده ممکن است جوشش و حرارت ایجاد کند بنابراین باید در زمان انبار کردن از این مواد به دور باشد.

کارخانه آهک هیدراته

کارخانه تولید آهک پارس شیمی ، یکی از بزرگترین کننده انواع آهک نظیر سنگ آهک ، آهک پخته شده ، آهک شکفته ، پودر سنگ ، آهک کلوخه و میکرونیزه به صورت فله ای و بسته بندی شده در ایران است. این مجموعه با سابقه ای بیش از یک دهه ، با مشاغل و صنایع مختلف مقوا و کاغذ سازی ، ساختمان سازی ، تصفیه آب و فاضلاب ، پرورش دام و طیور ، نفت و گاز و پتروشیمی و … همکاری گسترده ای دارد. همچنین به دلیل کیفیت بالای محصولات تولیدی و دارا بودن مجوزات لازم ، صادرات گسترده ای به کشور های همسایه عراق ، ترکمنستان ، آذربایجان ، افعانستان و ترکیه دارد. تولید کنندگان مختلفی هم علاوه بر گروه کارخانجات پارس شیمی در سراسر کشور مشغول به فعالیت هستند که از آن جمله می توان به آهک هیدراته اصفهان ، آهک هیدراته آذرشهر ، آهک هیدراته قم ، آهک هیدراته لرستان ، آهک هیدراته شیراز ، آهک هیدراته همدان و … اشاره نمود.

فروش آهک هیدراته

برای خرید آهک هیدراته پودری با کیفیت درجه یک به صورت بسته بندی شده و یا فله ای با بخش بازرگانی پارس شیمی تماس حاصل نمایید. روزانه قیمت آهک هیدراته متناسب برای مشاغل و صنایع مختلف ، منطبق بر آنالیز و در بسته بندی های متنوع به صورت روزانه اعلام می گردد.