ویژگی و اهمیت کربنات کلسیم در استخر شنا
کربنات کلسیم یک عنصر با اهمیت و فراوان در کره زمین است. این ماده که با نام سنگ آهک هم شناخته می شود یک ترکیب معدنی با فرمول ساختاری CaCO3 می باشد. کربنات کلسیم به دلیل ویژگی های خاص و قیمت مناسبی که دارد در صنایع و مشاغل گوناگون استفاده می شود. این ماده خاصیت قلیایی دارد و به عنوان فیلر و عامل آنتی اسید به میزان بسیار گسترده ای کاربرد دارد. کربنات کلسیم در استخر شنا هم به همین دلیل استفاده می شود زیرا این ترکیب قادر است با تصحیح پی اچ ، حالت قلیایی آب را حفظ نماید. کربنات کلسیم اسیدیته بیش از حد آب را تصحیح نموده و موجب میکروب کشی می شود.
کلسیم کربنات در آب استخر با سطوح متفاوت pH ، دما و شوری
کربنات کلسیم در آب خاص قابلیت انحلال پذیری ندارد. اما آب استخر های شنا خالص نیست. پی اچ آب استخر های شنا از طریق افزودن مواد شیمیایی مختلف همچون بی کربنات سدیم NaHCO3 به عنوان بافر ، کلر ، اسید هیدروکلریدریک HCl ، هیدروکسید سدیم NaOH ، کربنات سدیم (سودا اش) Na2CO3 و سولفات سدیم NaHSO4 مدیریت می شود. تحت این شرایط انحلال کربنات کلسیم به عنوان یک ترکیب کربنات معدنی که حاوی گاز دی اکسید کربن است متفاوت خواهد بود. معادله فرایند استخراج آهسته گاز کربنیک به این شرح است:
1- در واکنش آهسته
H2CO3 ⇌ CO2 + H2O
2- هوادهی محدود در سطوح عمیق تر آب و جایگزینی مدت دار بی کربنات برای حفظ ظرفیت بافری (واکنش سریع تر)
H2CO3 ⇌ H + HCO ⇌ 2H + CO2
سختی کلسیمی در آب استخر
رسوبی که بر روی سطح مختلف استخر (و دیگر سطوح نظیر کف کتری ، دیگ های بخار و …) ایجاد می شود از جنس آهک و کربنات کلسیم است. این رسوب به صورت یک لایه سفید می باشد و ضخامت آن با توجه مدت زمان رسوب و میزان آهکی بودن آب متفاوت خواهد بود. سختی آب به دلیل وجود کلسیم است که در اثر یون قلیایی کربنات ایجاد می گردد. چنانچه رسوب کلسیمی سفید رنگ در بخش های مختلف استخر مشاهده شد به معنی وجود حجم زیادی کربنات کلسیم در آب می باشد زیرا کلسیم دیگر قادر به حل شدن در آب نیست و به حالت اشباع در آمده است. هر چه حرارت آب بیشتر باشد ، میزان رسوب کلسیمی هم بیشتر خواهد بود.
البته کمبود کلسیم در آب استخر نیز به نوبه خود مشکلاتی را ایجاد می نماید. در صورت کمبود و زیر اشباع بودن کربنات کلسیم در آب ، سایر مواد معدنی جایگزین کلسیمی ، منیزیمی و سیلیسی همچون گچ جایگزین آن خواهد شد. مقدار استاندارد سختی کلسیم آب استخر شنا در حدود 200 تا 400 پی پی ام براورد شده است.
شاخص لانژلیه چیست
شاخص لانژلیه Langelier Index که در سال 1936 ارائه شد ، نشانگر میزان قابل انحلال کربنات کلسیم در آب جهت تعیین تعادل شیمیایی آب است. در این شاخص که در اصل یک فرمول شیمایی می باشد ، پارامتر های متعددی بکار رفته که در زیر مشاهده می نمایید:
Langelier Index = pH + TF + CF + AF – 12.1