مروارید چیست
مروارید یک جسم سخت ، درخشانی ، گرد و بسیار زیبا است که در بافت نرم صدف که یک سخت پوست دریایی است تولید می شود. ساختار مروارید مثل پوسته نرم تنان از کربنات کلسیم ایجاد می گردد و نوع آن بیشتر آراگونیت یا مخلوطی از آراگونیت و کلسیت و در اندازه کوچک است که در لایه های متحدالمرکز رسوب کرده است. مروارید مرغوب باید بسیار گرد با سطحی صاف و بی عیب باشد. یکی از محبوب ترین انواع آن به مروارید باروک معروف است که محبوبیت خاصی در بین جواهر سازان دارد. مروارید طبیعی زیبایی چشمگیری دارد و به عنوان سنگ قیمتی و تزئینی گران قیمت استفاده می شود.
مروارید های طبیعی که بسیار ارزشمند هستند به سختی و میزان اندکی در طبیعت یافت می شوند. اما اکثر مروارید های موجود در بازار از نوع پرورشی هستند که از صدف مروارید آب شیرین تولید می گردد. مرواریدهای بدلی هم که در جواهرات ارزان قیمت کاربرد دارد ویژگی رنگین کمانی بسیار ضعیفی دارند و به راحتی از مرواریدهای اصل قالب تشخیص هستند. مرواریدهای طبیعی یا پرورشی باید دارای نمای رنگین کمانی باشند. اکثر گونههای نرم تنان پوستهدار به جز صدف هم می توانند مروارید های آهکی را با درخشندگی کمتر یا شکل کمتر کروی تولید کنند.
ویژگی های فیزیکی
مشخصه اصلی مرواریدها در بازتاب و شکست و حالت زیبای رنگین کمانی نور است که به لایه های شفاف آن بستگی دارد. هر چه لایههای مروارید نازکتر و بیشتر باشد، درخشندگی چشمنواز تری دارد. حالت رنگین کمانی مروارید به دلیل همپوشانی لایه های متوالی است و نوری که روی سطح می تابد را می شکند. همچنین مروارید (بخصوص مروارید های پرورشی آب شیرین) را می توان با رنگ های زرد، سبز، آبی، قهوه ای، صورتی، بنفش یا سیاه رنگ پرورش داد. انواع مرغوب آن درخششی شبیه آینه فلزی دارند.
با توجه به اینکه مرواریدها اکثرا از کربنات کلسیم بوجود می آیند ، می توان آنها را در سرکه حل کرد. کلسیم کربنات حتی به محلول اسید ضعیف هم حساس است و کریستال های آن با اسید استیک موجود در سرکه واکنش می دهند و استات کلسیم و دی اکسید کربن تشکیل می شود که به تجزیه و انحلال مروارید و تخریب آن منجر خواهد شد.
روش تولید
گوشته نرم سخت پوستان توسط لایه هایی از کربنات کلسیم با فرمول شیمیایی CaCO3 به صورت آراگونیت یا مخلوطی از آراگونیت و کلسیت محافظت می شود. ترکیبی از آراگونیت و کنچیولین ، مروارید مادر را تشکیل می دهد. برخی از مردم اعتقاد دارند که یک دانه شن به عنوان محرک عمل می کند ولی به ندرت چنین اتفاقی ایجاد می شود. محرک های اصلی تولید آن شامل مواد آلی، انگل ها یا حتی آسیب هایی است که بافت گوشته را به قسمت دیگری از بدن نرم تن منتقل می کند. این مواد هنگامی وارد صدف نرم تنان می شوند که دریچه های پوسته برای تغذیه یا تنفس باز هستند. در مرواریدهای پرورشی ، محرک معمولاً یک ماده بنام اپیتلیوم گوشته است.
تولید مروارید طبیعی
جنس مرواریدهای طبیعی از کربنات کلسیم و کنچیولین هستند. این محصول هنگامی که یک مزاحم میکروسکوپی یا انگل وارد یک نرم تن دوکفه ای شده و در داخل پوسته مستقر می شود بوجود می آید. نرم تن که توسط این ماده مزاحم تحریک می گردد ، کیسه مرواریدی آن از سلول های بافت گوشته خارجی ، بارها و بارها کربنات کلسیم و کنچیولین ترشح می کند تا یک مروارید تولید می شود. مرواریدهای طبیعی انواع متفاوتی دارند و کاملاً گرد و کمیاب هستند.
مروارید طبیعی از یک ناحیه مرکزی قهوهای از جنس کربنات کلسیم و یک ناحیه بیرونی زرد تا سفید متشکل از جنس آراگونیت تشکیل می گردد. خرچنگ ها، سایر شکارچیان و انگل ها مانند لارو کرم ممکن است حملات تروماتیک به صدف انجام دهند و باعث آسیب هایی شوند که در نتیجهی آن برخی از سلول های بافت خارجی گوشته از لایه خود جدا می شوند. این سلولها که در بافت پیوندی گوشته قرار گرفته اند ممکن است زنده بمانند و صدف با ترشح کربنات کلسیم به دور آن ، مروارید طبیعی تولید کند.
تولید مروارید پرورشی
برای تولید مرورارید پرورشی ، یک ایمپلنت در داخل صدف کار گذاشته می شود. برای این منظور یک تکه کوچک از بافت گوشته که پیوند نام دارد از پوسته اهداکننده به پوسته گیرنده پیوند زده میشود و سبب تشکیل یک کیسه مروارید خواهد شد که در آن بافت کربنات کلسیم رسوب می کند. مروارید را به روش های مختلفی می توان پرورش داد از جمله:
- استفاده از صدف های آب شیرین یا آب دریا
- پیوند عضو به گوشته
- افزودن یک مهره کروی به عنوان هسته
روش تشخیص مروارید طبیعی از پرورشی
کشور چین بزرگترین تولید کننده مروارید پرورشی در جهان است که اکثرا تولید کنندگان این کشور از آب شور با مهره ها کاشتنی آن را رشد می دهند. روش تشخیص مرواریدهای پرورشی از طبیعی با استفاده از اشعه ایکس است به این صورت که مروارید پرورشی مهرهای، مرکز جامد و بدون حلقههای رشد متحدالمرکز را نشان میدهد، در حالی که مروارید طبیعی مجموعهای از حلقههای رشد متحدالمرکز را نشان میدهد. یک مروارید پرورشی بدون مهره (چه منشأ آب شیرین یا آب شور) داشته باشد، ممکن است حلقههای رشد را نشان دهد اما مهره مرکزی آن در عکس برداری مشخص می گردد.