کربنات کلسیم رسوبی Precipitated Calcium Carbonate نوع خالص و با کیفیتی است که در طبیعت وجود نداشته بلکه به روش شیمیایی تولید می شود. از جمله ویژگی های خاص کربنات کلسیم رسوبی می توان به خلوص بالا ، رنگ سفید ، دانه بندی یک دست و عدم وجود مواد سمی در آن اشاره نمود. کلسیم کربنات رسوبی از نظر شیمیایی دارای ساختار کریستالی بوده و به اختصار PCC نامیده می شود. برای تولید این محصول ، یکی از محصولات کربنات کلسیم یعنی آهک هیدراته را طی یک فرایند معکوس ، دوباره به فرمول CaCO3 تبدیل می کنند که طی آن محصولی خالص و با کیفیت تولید می شود.
با وجود اینکه کربنات کلسیم تاریخچه طولانی در زندگی انسان دارد ، ولی تولید شیمیایی آن به قرن نوزدهم میلادی باز می گردد. این محصول اولین بار در انگلستان تولید شده و با نام گچ رسوبی شهرت پیدا کرد. روش اولیه تولید آن که امروزه منسوخ شده است ، از واکنش کربنات سدیم ، کلرات پتاسیم و گاز کربنیک می باشد. بعد ها و در قرن بیستم ، تولید صنعتی کربنات کلسیم رسوبی به روش امروزی در آمریکا آغاز شد.
روش تولید کربنات کلسیم رسوبی
کربنات کلسیم ماده فراوانی در طبیعت است و به وفور در پوسته زمین یافت می شود. اما برای تولید کربنات کلسیم رسوبی از روش های شیمیایی استفاده می گردد. پروسه تولید این ماده از طریق کربناته شدن هیدروکسید کلسیم (آهک هیدراته) است. آهک هیدراته خود یکی از محصولات تولید شده از فراوری سنگ کربنات کلسیم طبیعی می باشد.
در این روش ، محلول غلیظی از هیدروکسید کلسیم خالص تهیه شده و گاز دی اکسید کربن از میان آن عبور داده می شود. کربنات کلسیم به دست آمده در آب نامحلول است و در نتیجه در ته محلول رسوب می کند بنابراین آن را کربنات کلسیم رسوبی می نامند. در نهایت آن را خشک کرده و به صورت پودری یک دست به بازار مصرف عرضه می کنند.
کاربرد کربنات کلسیم رسوبی
کربنات کلسیم رسوبی از هر لحاظ ویژگی ها مانند کربنات کلسیم معدنی است که از معادن استخراج می شود با این تفاوت که خلوص بالاتری داشته و فاقد ناخالصی های ناخواسته ای مانند فلدسپات و آهن است. از کربنات کلسیم در تولید کاغذ و محصولات مرتبط ، لاستیک و پلیمرها ، چسب و رنگ و رزین ، صنایع پتروشیمی و استخراج نفت و گاز ، صنایع ذوب فلزات و … استفاده می شود.
اما کاربرد اصلی کربنات کلسیم رسوبی که آن را از کربنات کلسیم معدنی متمایز می کند ، استفاده به عنوان افزودنی غذایی و دارویی است. کیفیت بالای این ماده سبب شده تا سازمان های غذایی و دارویی در کشور های مختلف ، مصرف آن را در صنایع حساس نظیر تولید مکلمل های خوارکی و داروئی بلامانع اعلام نمایند.